t

Thö ñoäc giaû

Thöa oâng Kieàu Phong,
Toâi xin töï giôùi thieäu: Toâi teân laø Nguyeãn Voõ Vieân (nhöng vì trôøi sanh con ngöôøi toâi coù "hôi" buï baãm, neân baïn beø hoï ñoåi teân toâi thaønh Voø Vieân), hieän cö nguï taïi vuøng thung luõng Hoa vaøng. Tuaàn roài, tuïi toâi ñoïc baùo Saøi goøn Nhoû, choã muïc Tröø Taø cuûa oâng, tuïi toâi cöôøi quaù trôøi. Cöôøi laø vì oâng xaïo quaù xaù. Töø töø roài toâi seõ chöùng minh choã oâng xaïo, cho oâng thaáy.
Luùc nhoû, khi leân Trung hoïc, toâi hoïc tröôøng coâng: tröôøng Peùtrus Kyù. Toâi coù taät heã moân naøo thích thì toâi hoïc, coøn moân naøo khoâng haïp laø toâi "cuùp cua" ñi ñaù banh. Vì vuï cuùp cua naøy maø toâi bò ñuoåi khoûi Peùtrus Kyù. Sau moät traän ñoøn hôi ñau, Ba Maù toâi ñaønh phaûi cho toâi ñi hoïc tröôøng tö. Hoïc tröôøng tö thì toâi khoaùi laém, vì moân naøo khoâng thích toâi tha hoà troán. Tröôøng khoâng laøm khoù deã gì heát.
Giôø ñaây toâi xin chöùng minh choã oâng vieát xaïo:
OÂng noùi oâng Vieân Linh hoïc Chu vaên An, hoïc troø cuûa oâng Vuõ Khaéc Khoan, nhöng hoïc coù "ñoâi giôø thoâi". Tröôøng Chu vaên An, theo choã toâi bieát laø tröôøng coâng (hoài doïn vaøo Nam laø tröôøng coâng, neân toâi nghó laø ngoaøi Baéc cuõng vaäy), thì laøm sao maø oâng Vieân Linh coù theå hoïc oâng Vuõ Khaéc Khoan coù "ñoâi giôø" thoâi?
Chöùng minh theo phöông phaùp toaùn hoïc, nhöõng ñieàu oâng vieát chæ ñuùng (khoâng phaûi vieát xaïo) khi:
1- OÂng Vuõ Khaéc Khoan chæ daïy theá cho moät giaùo sö chính thöùc naøo ñoù moät tuaàn (chæ moät tuaàn thoâi, vì toâi coøn nhôù hoài hoïc Trung hoïc, moãi tuaàn toâi coù hai giôø Söû. Neáu hôn moät tuaàn thì oâng Vieân Linh phaûi hoïc vôùi oâng Vuõ Khaéc Khoan nhieàu hôn "ñoâi giôø")
2- OÂng VKK daïy dôû eït, neân sau moät tuaàn (moät tuaàn thoâi, nhö lyù luaän beân treân) ñaõ bò ñuoåi.
3- OÂng Vieân Linh hoïc doát, hoaëc nghòch ngôïm, phaù phaùch hôi nhieàu, môùi hoïc moät tuaàn thoâi ñaõ bò ñuoåi.
Tröôøng hôïp thöù nhöùt khoù xaûy ra. Vì neáu Giaùo sö coù vieäc phaûi nghæ daïy baát thaàn thì hoïc troø ñöôïc nghæ lôùp ñoù, nhaø tröôøng khoâng ñuû thì giôø ñeå du di giaùo sö, tröø tröôøng hôïp oâng naøy nghæ daøi haïn, hai ba tuaàn trôû leân, vaø trong tröôøng hôïp sau neáu giaùo sö Khoan laø giaùo sö daïy theá thì oâng VL phaûi hoïc vôùi giaùo sö Khoan nhieàu laàn "ñoâi giôø".
Tröôøng hôïp thöù hai cuõng khoù xaûy ra vì sau moät tuaàn, khoâng theå naøo ban giaûng huaán ñaùnh giaù ñöôïc khaû naêng giaûng huaán cuûa giaùo sö, vaø neáu oâng giaùo sö coù daäy keùm ñi nöõa thì cuõng phaûi ñôïi heát "tam caù nguyeät" hoaëc "luïc caù nguyeät" (tuøy tröôøng) nhöng thöôøng laø phaûi chôø heát nieân hoïc môùi "caùm ôn" giaùo sö. Nhö vaäy oâng VL phaûi hoïc vôùi giaùo sö Khoan nhieàu hôn "ñoâi giôø".
Tröôøng hôïp thöù ba coù theå xaûy ra nhöng raát hieám. Vì muoán ñuoåi moät hoïc sinh, tröôùc heát phaûi ñöa caäu hoïc sinh ñoù ra Hoäi ñoàng kyû luaät. Maø Hoäi Ñoàng Kyû luaät thì chæ hoïp moãi thaùng coù moät laàn (kinh nghieäm ñaày ñau thöông cuûa toâi maø!). Nhö vaäy oâng VL phaûi "bò" hoïc vôùi giaùo sö Khoan nhieàu hôn "ñoâi giôø".
Caû ba tröôøng hôïp neâu treân ñeàu baét buoäc VL hoïc giaùo sö Khoan nhieàu hôn "ñoâi giôø". Vaäy thì:
-Hoaëc oâng vieát xaïo.
-Hoaëc oâng Vieân Linh noùi xaïo.
Vì toâi khoâng bieát oâng VL laø ai, maøy ngang muõi doïc theá naøo, laøm gì, ôû ñaâu, nhöng vì oâng laø ngöôøi vieát muïc Tröø Taø neân toâi cöù naém laáy oâng aên vaï cho noù chaéc. Neáu oâng khoâng vieát xaïo, neáu oâng trích daãn nghieâm tuùc, thì oâng VL noùi xaïo, tröôøng hôïp naøy, ñeå töï minh oan ñoái vôùi tuïi toâi, oâng cöù loâi oâng VL ra maø "ñoøi nôï maùu" (noùi theo nghóa boùng thoâi nghe cha noäi, ñöøng coù laøm thieät maø phaûi ñi gaëp Bieän Lyù sôùm ñoù!)

Moät chuyeän laøm tuïi toâi cöôøi queân thoâi nöõa laø vuï oâng "coät" oâng Vieân Linh voâ vôùi Hoà chí Minh (nhôù thaèng cha naøy luùc ñoäi danh Traàn daân Tieân töï ñeà cao mình moät caùch khoâi haøi khoâng chòu ñöôïc maø cuõng bæ oåi khoâng cheâ ñöôïc). Coù ñieàu laø oâng VL duø sao ñi nöõa cuõng laø ngöôøi quoác gia mình maø oâng laïi ñi coät oång vôùi thaèng cha aùc oân coân ñoà, xeáp soøng ñoà teå, ñaù caù laên döa, ngoài ñaàu caàu thoåi oáng ñu ñuû nhö thaèng cha Hoà chí Minh thì cuõng chôi eùp oång quaù.
Tôùi ñaây toâi phaûi ngöøng laïi moät chuùt, vì thaèng baïn giaø cuûa toâi noù noùi toâi giaø maø coøn ngu, bieát moät khoâng bieát hai. Theo noù thì oâng VL coi boä tham voïng coøn cao hôn giaø Hoà nhieàu laém ñoù. Vì Hoà chí Minh chæ muoán laøm "Baùc" thoâi, vaø coù laáy buùt hieäu thì cuõng nghó ñeán töï phong mình laøm Tieân (Traàn daân Tieân) laø nhieàu, coøn oâng Vieân Linh aáy aø, oång muoán laøm ñeán... OÂng Trôøi laän!
Nghe vaäy, toâi chöôûi thaèng baïn toâi quaù trôøi, toâi noùi noù veà huøa vôùi keû maïnh (laø oâng ñoù) maø aên hieáp keû yeáu xìu (oâng VL), noù vu oan cho oâng aáy, chôù oâng aáy coù muoán laøm oâng Trôøi hoài naøo ñaâu.
Thaèng baïn trôøi ñaùnh cuûa toâi chöûi laïi toâi laø ñoà "höõu nhaõn voâ chaâu" (noù yû noù Haùn roäng neân noù xaøi chöõ Nho döõ laém), noù laïi coøn laät Töø ñieån Haùn Vieät chæ cho toâi: "Ñaây naøy, maøy coù con maét maøy ñoïc giuøm tao choã naøy coi". Toâi ñoïc hai chöõ Vieân Linh, môùi thaáy hoï ñeà Vieân Linh laø OÂng Trôøi. Toâi phaûi chòu thaèng baïn giaø cuûa toâi coù lyù.
OÂng VL oång muoán laøm tôùi oâng Trôøi laän maø oång môùi coù "leo" ñeán chöùc Chuû tòch Hoäi Vaên Buùt VN haûi ngoaïi oâng Kieàu Phong ñaõ la oai oaùi leân roài. Mai moát oång laøm oâng Trôøi thieät chaéc oâng (Kieàu Phong) seõ laø ngöôøi laõnh... buùa ñaàu tieân (khoâng phaûi caùn buùa ñaâu nghe, nguyeân con caùi buùa ñoù oâng ôi!) Thoâi toáp laïi ñi oâng!

VOØ VIEÂN NGUYEÂN
(Vieát theo Myõ ñeå hoï ngoaøi sau)

t

VIEÂN LINH TRAÛ ÑUÕA


Kieàu laõo ñeä,
Buùt hieäu môùi cuûa ta laø Ñoà Lôùn. Coøn ta laø ai thì ta ñeách noùi, ñeå khoûi bò Laõo ñeä cheøo keùo, ruû reâ ñi laøm chuyeän ruoài bu nhö giaûng vaên chöông cho em Taø Cuùc, giaûng ñaïo ñöùc cho baùc Vieân Linh.
Buùt hieäu Ñoà Lôùn khoâng coù yù nghóa vaên chöông. Ta, chöõ nhaát beû ñoâi thaønh chöõ nhò cuõng chaû bieát, ñaâu daùm xöng laø cuï Ñoà. Ñaây chæ laø chuyeän trang phuïc thoâi. Nghe noùi cuï Voõ Phieán bò moät ñöùa, tuoåi nhoû hôn con caùi taøi khoâng ñaùng hoïc troø, cheâ vieát vaên khoâng nghieâm tuùc, ta haõi laém. Töø ñoù ñi ñaâu cuõng aên maëc long troïng, vaøo choán vaên chöông thì caøng phaûi dieän ÑOÀ LÔÙN cho thaät nghieâm trang, kín ñaùo (Bò moät em nhö em Taø Cuùc bôùi loâng tìm veát, nhoät thaáy baø.) Tieän theå laáy buùt hieäu laø Ñoà Lôùn luoân, cho noù teà chænh, laïi hy voïng coù moät ngaøy ñöôïc ngoài caïnh cuï Vip KK treân chieáu vaên chöông. Laõo ñeä ñöøng cöôøi, thôøi buoåi naøy, laõo ñeä thaáy, caùi ngöõ Taø Cuùc coøn daùm ngoài veânh maët daïy doã ñaïo lyù, pheùp lòch söï cho vaên giôùi um suøm trôøi ñaát thì Ñoà Lôùn ta, caây vieát phieám loaïn hôn ba möôi nieân, coù len leùn leo leân ngoài ngang haøng cuï Vip, chaéc cuï cuõng ñeách daùm noùi gì.
Ñoïc baøi"Ñaïo lyù caên baûn" ta buoàn naêm phuùt. Laõo ñeä trích nhöõng ñoaïn vaên em Taø Cuùc ñaùnh Vieân Linh roài laõo ñeä ngaäm nguøi thöông cho Vieân Linh... ta thaáy laõo ñeä giaø nua, laåm caåm maát roài.
Roõ raøng laõo ñeä maét muõi keøm nheøm, thaáy moät maø chaúng thaáy hai: thaáy vaên Taø Cuùc... "ñuïc" Vieân Linh maø khoâng bieát tôùi nhöõng caâu vaên Vieân Linh... "ñinh" Taø Cuùc.
Vieân Linh vì ham "khoe kheùo caùi tình thaân vôùi Vuõ Khaéc Khoan" , phaïm toäi xöng hoâ laùo leáu voâ leã vôùi Thaày, bò Taø Cuùc ñuïc, chuyeän ñoù nhoû. Khi Vieân Linh ... ñinh Taø Cuùc veà moät vaán ñeà vaên chöông, caùi ñoù naëng aø.
Laõo ñeä haõy choáng maét leân maø chieâm ngöôõng ñoøn ñoäc cuûa Vieân Linh:
Khôûi thuûy: Cuï Voõ Phieán coi boä khoaùi cuï Vuõ Khaéc Khoan quaù côõ: khoaùi caû vaên laãn thô. Trong boä Vaên Hoïc Mieàn Nam, cuoán veà Thô, cuï daønh moät chöông cho cuï Vuõ, vôùi nhaän xeùt "Vuõ Khaéc Khoan khoâng laø thi só bao giôø caû. Nhöng oâng laøm thô thì hay." Roài trích daãn luoân hai baøi thô Vuõ Khaéc Khoan.
Em Taø Cuùc, chaû bieát haän thuø ghen tuoâng gì vôùi thi taøi VKK, trong baøi "Taïp buùt khoâng phaûi laø pheâ bình vaên hoïc" em xaác xöôïc sæ vaû luoân hai cuï:"Nhöng caùi laøm thieät haïi nhaát cho Voõ Phieán khoâng phaûi laø nhöõng nhaø thô oâng boû ra, maø laø nhöõng nhaø thô oâng nhaët vaøo. Trong nhöõng nhaø thô oâng nhaët vaøo coù hai tröôøng hôïp VOÂ LYÙ, KHOÂNG THA THÖÙ ÑÖÔÏC laø Traàn Bích Tieân vaø VUÕ KHAÉC KHOAN" yù noùi thô cuï Vuõ toài laém, dôû nhö haïch, cuï Voõ "nhaët vaøo" laïi coøn khen ngôïi nhö theá thì "khoâng tha thöù ñöôïc". Nghe em Taø Cuùc doïa "khoâng tha thöù" coù leõ cuï Voõ teo luoân, duø ôû tuoåi cuï chaéc chaû coøn caùi gì ñeå maø teo.
Giöõa luùc thaäp phaàn nguy caáp, cuï Voõ ñang teo quaù laø teo, thì anh Vieân Linh xuaát traän heùt lôùn: "Anh Khoan coù moät baøi thô TUYEÄT HAY. Baøi Ngôõ Xuaân ñaõ hay roài, baøi Voïng Coá Nhaân thì TUYEÄT' (Traêm naêm thaân theá - Vieân Linh).
OÂ hoâ! Ai tai! Theá thì cheát cha caùi "taâm thöùc thô", caùi "myõ caûm coù baûn laõnh", caùi khaû naêng phaân bieät thô hay thô dôû cuûa em Taø Cuùc. Vieát theá thì anh Vieân Linh ñaõ ñöùng veà phe cuï Voõ, ñoàng yù vôùi cuï laø thô VKK hay, khoâng nhöõng hay maø coøn TUYEÄT HAY. Vieát theá thì anh Vieân ñaõ... khieàn em Taø Cuùc, vaû vaøo caùi moõm nhö moõm... (ñuïc boû) ...cuûa em moät cuù baèng trôøi giaùng! Hai ñaùnh moät chaúng choät cuõng queø, "hai" ôû ñaây laø nhaø vaên lôùn, nhaø thô lôùn, coøn "moät" ôû ñaây thì laïi chöa laø caùi nhaø gì soát caû. Theá thì Cuùc Hoa em oâi, toäi tình chi maø em toâi thoï naïn, töù chi boù boät. Hôõi oâng xanh, bôûi ñaâu maø thaân lieãu yeáu ñaøo tô khi khoâng vöøa... choät laïi vöøa... a aù aø... queø (Ñeøn ñoû baät leân caùi kòch. Muøi reäu! ) (SGN töï yù ñuïc boû moät chöõ - chuû tröông cuûa boån baùo SGN laø khi noùi chuyeän vaên chöông, toøa soaïn luoân giöõ taùc phong nghieâm chænh, quí phaùi hôn taïp chí Khôûi Haønh - xin cuï Ñoà Lôùn thoâng caûm cho. Ña taï)
Chöa heát hay ñaâu. Trong baøi "Traêm naêm thaân theá"Vieân Linh coøn coù moät caâu thoïi em Taø Cuùc ñau ñieáng. Caâu naøy anh Vieân noùi töø naêm 1987 ñeå traû lôøi cuoäc phoûng vaán cuûa taïp chí Vaên Hoïc. Luùc ñoù, chaéc ñaõ tieân tri ñöôïc laø naêm 1999 mình seõ bò em Taø Cuùc... ñuïc, anh mau maén ra tay quaïi em tröôùc, anh baûo tình hình vaên hoïc tò naïn coøn ñen toái, chöa saùng suûa vì: "...nhöõng caây buùt môùi- maëc duø coù thieän chí vaø nhieät thaønh - coù ngöôøi CHÖA TÖØNG COÙ TAÙC PHAÅM ñaõ ñöôïc neâu danh laø NHAØ VAÊN, NHAØ THÔ". Phuùc baûy möôi ñôøi nhaø em Taø Cuùc laø luùc ñoù, anh Vieân Linh khoâng tieân ñoaùn ñöôïc vaøo thaäp nieân 90 coù ñöùa "chöa töøng coù taùc phaåm" khoâng nhöõng ñöôïc neâu danh laø "nhaø vaên nhaø thô" treân baùo Khôûi Haønh maø coøn ñöôïc neâu danh laø Tröôûng UÛy Ban Nhaø Vaên Nöõ nöõa cô.
Vaên Taø Cuùc "ñuïc" Vieân Linh ñaõ hay maø vaên Vieân Linh "ñinh" Taø Cuùc thì hay tuyeät. Phaûi laø ngöôøi "nöõ trí" cao laém môùi chòu noåi nhöõng ñoøn nhö theá. Thaät ñaùng kính phuïc.
Ñoà Lôùn ta maø bò phaïng nhö vaäy chaéc seõ nhuïc nhaõ xaáu hoå maø tuït xuoáng thaønh Ñoà ...Loùt maát thoâi!
Chöù coøn maët muõi naøo maø tieáp tuïc "töï neâu danh" laø nhaø vaên, nhaø veû nöõa.

Cuï ÑOÀ LÔÙN

(Xin nhaéc laïi ñaây chæ laø quaàn aùo LÔÙN, coøn nhöõng moùn khaùc thì cuõng xoaøng thoâi. Phaûi noùi roõ theá ñeå nhaø chò chuyeân gia bôùi... loâng tìm veát nhaø vaên, nhaø thô khoûi daåu moû leân aùn ta laø "KHOE KHEÙO" caùi noï, caùi kia... gioáng nhö maáy oâng Mai Thaûo, Phaïm Coâng Thieän, Vieân Linh).

TAÙI BUÙT: Naøy Kieàu laõo ñeä, choã anh em, ta baûo thöïc- ñeä coù giaän ta khoâng "ke"- laõo ñeä ñang laøm caùi vieäc ngu nhaát Thieân nieân kyû laø giaûng vaên chöông, chöõ nghóa cho em Taø Cuùc. Caùi ñaàu oùc u meâ aùm chöôùng aáy, noùi theo kieåu ñaøn anh Chu Töû, coù ñem böûa ra maø nheùt chöõ vaøo cuõng chaúng ñöôïc.
Neáu khoâng nghe lôøi ta khuyeân maø cöù ngoan coá ngu tieáp thì laõo ñeä phaûi theo ñuùng ñöôøng loái giaùo duïc toå tieân ta truyeàn laïi: Tieân hoïc leã haäu hoïc vaên.
Baøi hoïc "leã" ñaàu tieân laõo ñeä neân giaûng cho nhaø chò aáy laø pheùp lòch söï. Pheùp lòch söï "toái thieåu cuûa con ngöôøi" daïy ta raèng "ñöøng ñaùnh troáng qua cöûa nhaø saám", nhaát laø khi mình chæ coù trong tay caùi troáng boûi beù tí teo.
Maø tröôøng hôïp nhaø chò Taø Cuùc naøy thì ñeán caùi troáng boûi cuõng chaúng coù. Ñöùng tröôùc cöûa nhaø saám, chò aáy cöù phaùt ra nhöõng aâm thanh ñì ñeït khieám nhaõ, saûn phaåm ñaëc bieät raát ñaùng gheùt cuûa moät caùi buïng ñaày hôi. Baát lòch söï laém.