BÌNH VAÊN "TAÏP... HOÏC" (1)

KIEÀU PHONG


Hoâm nay, ta baøn tôùi kieán thöùc, vaên taøi coâ Taø Cuùc, theå hieän trong baøi "Taïp luaän khoâng phaûi laø pheâ bình vaên hoïc" (vieát goïn laø "Taïp ...hoïc"). Coâ Cuùc raát quí baùu, haõnh dieän veà baøi naøy. Maáy thaùng nay, coâ veânh vaùo hoø la raèng Kieàu Phong khoâng ñuû kieán thöùc ñeå tranh luaän vaên chöông, cöù ñuïng baøi "Taïp ...hoïc" laø ... tòt ngoùp (ñaønh loâi hai oâng Vaên Nhaâm, Vieân Linh ra ñaùnh... taïm, cho ñôõ queâ).
Thöïc ra, Kieàu moã cuõng raát khoaùi baøi "Taïp hoïc". Vì tinh hoa cuûa taùc giaû phaùt tieát raát nhieàu trong ñoù neân kieán thöùc, trình ñoä giaùo duïc, khaû naêng pheâ phaùn, suy luaän, nhaän ñònh, löôïng giaù v.v... vaø nhaát laø trí thoâng minh cuøng vaên taøi thöïc cuûa Nguyeãn taø Cuùc ñöôïc dòp hieän ra ñaày ñuû. Noù khoâng hay ho nhö coâ Cuùc vaø beø luõ töôûng laàm.
Ñònh vieát veà "Taïp hoïc" ñaõ laâu, nhöng sôï laøm coâ Cuùc cuït höùng, beû buùt, thì thieân haï maát vui. Chính nhôø söï chaäm treã aáy maø ñöôïc thaáy coâ Cuùc, "giaùo sö" Ñaëng vaên Nhaâm, thi só Haø Huyeàn Chi nhaûy muùa reo hoø toân vinh söï uyeân thaâm cuûa baøi "Taïp hoïc", töùc cöôøi muoán cheát.
Tröôùc khi cheâ, haõy khen coâ naøng moät phaùt ñaõ, cho noù coù veû coâng baèng, voâ tö.
Coâ aáy coù nhieàu choã ñaùng khen. Vaên chöông khoâng hay quaù xaù quaø xa nhö coâ töôûng bôû, nhöng coâ choïn ñöôïc con ñöôøng daãn vaøo theá giôùi vaên chöông raát laï. Noù laø loái taét thaät ngaén, ñaày bí maät.
Ngay sau baøi ñaàu tieân vieát veà coâ Cuùc, Kieàu moã ñaõ bò baèng höõu, ñoäc giaû chaát vaán tôùi taáp. Toø moø veà thaân theá thì: "Coâ aáy con caùi nhaø ai maø..." "Coâ aáy ôû ñaâu ra maø...?" "Coâ aáy bao nhieâu tuoåi maø...?" v.v... Toø moø veà söï nghieäp thì: "Coå caàm buùt töø bao giôø? Ñaõ xuaát baûn maáy taùc phaåm? Baøi coå ñaêng baùo naøo? Sao trong nhöõng taïp chí vaên chöông ñöùng ñaén nhö Vaên, Vaên Hoïc, Theá Kyû 21... khoâng thaáy baøi coâ aáy?, Khaû naêng vieát cuûa coå ñeán ñaâu, taàm aûnh höôûng nhöõng baøi vieát cuûa coâ saâu roäng côõ naøo maø ñöôïc Kieàu Phong chuù yù döõ vaäy?".
Chæ traû lôøi ñöôïc caâu hoûi cuoái: -Kieàu moã khoâng chuù yù nhieàu ñeán vaên chöông Taø Cuùc. Coâ aáy vieát dôû theá chöù dôû nöõa cuõng chaúng laøm phieàn ai. Caùi "ñaùng chuù yù", ñaùng noùi ôû ñaây laø taùc phong, nhaân caùch, nhöõng aûo töôûng veà taøi naêng mình cuûa taùc giaû maáy baøi vieát aáy. Theå hieän thaønh vaên chöông, chuùng gaây caûm giaùc böïc boäi, khoù chòu nhö khi ta phaûi nghe nhöõng lôøi tru treùo oàn aøo, thoâ loã, voâ leã, voâ pheùp ñoät ngoät vang leân giöõa choán toân nghieâm.
Coøn thaân theá, söï nghieäp coâ Cuùc? Thuù thöïc, Kieàu moã chaúng bieát gì nhieàu. Khi ñöôïc nghe danh, ñöôïc ñoïc vaên Taø Cuùc laàn ñaàu, KP thaáy coâ aáy ñaõ laø quan lôùn vaên chöông, ñaõ ñöôøng ñöôøng laø moät chöùc saéc cao caáp cuûa Hoäi Vaên Buùt Vieân Linh.
Nhö theá, gioáng heät baøn daân thieân haï, Kieàu moã chöa kòp thaáy coâ Cuùc laø nhaø vaên Nöõ thì ñaõ thaáy coå laø ...Tröôûng uûy ban Nhaø Vaên Nöõ maát roài.
Con saâu roùm thaønh böôùm cuõng phaûi qua nhöõng giai ñoaïn hoùa thaân lænh kænh vaø caàn tí thôøi gian. Nhöõng phuï nöõ voâ danh muoán ñöôïc ñôøi goïi laø Nhaø Vaên Nöõ coøn vaát vaû hôn con saâu roùm. Tröø nhöõng thaàn ñoàng, nhöõng thieân taøi kieät xuaát, taát caû phaûi vöôït moät ñoaïn ñöôøng daøi.
Coâ Cuùc khaùc haún, coâ tìm ñöôïc loái taét, vaø coâ nhaøo voâ vaên giôùi nhanh gaàn baèng toác ñoä aùnh saùng.
Nhö theá, trong chôùp maét, saâu roùm xaáu xí thaønh böôùm röïc rôõ, coâ Cuùc voâ danh thaønh baø Tröôûng uûy ban danh tieáng laãy löøng. Cöù thaàn tieân nhö chuyeän Hoaøng töû Coùc aáy thoâi. Bò muï phuø thuûy haõm haïi, hoaøng töû hoùa thaønh con coùc xaáu xí, ñöôïc ngöôøi yeâu Coâng chuùa hoân moät phaùt, Coùc vuït hieän nguyeân hình thaønh Hoaøng töû ñeïp trai. Naøng Coùc tía cuûa chuùng ta ñang tieåu toát voâ danh (duø khoâng bò muï phuø thuûy naøo haõm haïi) ñöôïc caây ñuõa thaàn Chuû tòch goõ vaøi phaùt, vuït hieän ra thaønh quan Tröôûng UÛy ban quyeàn uy nghieâng trôøi leäch ñaát, muoán uyùnh nhaø vaên Nöõ naøo laø uyùnh lieàn, deã sôï voâ cuøng!
Giöõa nhöõng ngaû ñöôøng vaên ngheä choâng gai choïn ngay ñöôïc con ñöôøng taét, theá laø coù "trí". Tieán voâ theá giôùi vaên chöông, trong khi thieân haï roùn reùn "töøng böôùc töøng böôùc thaàm", coâ chaïy aøo aøo nhö ma ñuoåi, theá laø coù "löïc". Toaøn nhöõng ñieåm son.
Nhöng ñænh cao trí tueä cuûa coâ Cuùc chæ loä roõ khi coâ phaûi choïn ngaønh.
Maëc daàu oâng Vieân Linh, treân cuøng moät soá baùo Khôûi Haønh, choã thì goïi coâ Cuùc laø nhaø Thô, choã thì keâu laø nhaø Vaên, hình nhö coâ Cuùc laïi thöïc söï nhaém tôùi moät töôùc hieäu khaùc, coâ muoán ñöôïc ñôøi coi laø "NHAØ PHEÂ BÌNH VAÊN HOÏC".
Ñoù laø moät choïn löïa cöïc kyø saùng suoát , khoân ngoan.
Khoâng phaûi thieân taøi kieät xuaát, khôûi nghieäp laøm thô luùc tuoåi xaáp xæ ...nguõ tuaàn, muoán troäi hôn caùc nhaø Thô Nöõ khaùc thì hôi phieàn, phaûi coá gaéng laâu laém, coù theå ngoaïi ...luïc tuaàn môùi qua maët ñöôïc Nhaõ Ca. Vieát truyeän ngaén, truyeän daøi muoán vöôït caùc nhaø vaên Nöõ, nhö baø Tuùy Hoàng chaúng haïn, coù khi phaûi noã löïc saùng taùc cho ñeán luùc... thaát thaäp coå lai hy! Duø trí löïc veïn toaøn thì cuõng khoâng ñuû gaân chôø laâu ñeán theá.
Traùi laïi, ñöôïc gaén töôùc hieäu "pheâ bình gia" thì chæ moät giaây sau laø coù quyeàn lôùn loái cheâ Tuùy Hoàng ñaàu oùc nhoû moïn, Nguyeãn thò Hoaøng vieát toái nghóa, Truøng Döông luùng tuùng, lính quyùnh, Nguyeãn thò Thuïy Vuõ "tình côø" khoâng dieâm duùa nhöng vieát chaúng ñeàu tay v.v... Vaø cuõng ngay trong giaây phuùt vieát nhöõng doøng aáy ta ñaõ thaáy mình giaàu kieán thöùc vaên chöông, mình saønh ñieäu heát saåy, mình thoâng minh uyeân baùc hôn ñôøi! Theá coù khoân khoâng!

Trí löïc veïn toaøn, khoân ngoan, choïn ñuùng con ñöôøng vaên chöông ñöa mình caáp toác tieán leân ñaøi danh voïng nhö theá... taïi sao coâ Cuùc baây giôø laïi hoác haùc, te tua?
OÂi chao, chaúng qua vì coù vaøi qui luaät khaét khe daønh cho saûn phaåm cuûa nhöõng chieác ñuõa thaàn: noù choùng taøn, vaø thöôøng thì khoâng soáng soùt qua ñeâm.
Naøng Loï Lem xöa, nhôø ñuõa thaàn cuûa baø Tieân hieàn haäu maø vuït moät caùi töø coâ beù raùch röôùi bieán thaønh ngöôøi ñeïp giaàu sang, xe ngöïa ngheânh ngang, xieâm y dieãm leä, hoùa thaân nhanh chaû thua gì coâ Taø Cuùc. Theá maø vì ham vui, queân giôø pheùp laï heát thieâng, ruùt lui quaù treã, naøng cuoáng cuoàng chaïy vaêng caû guoác deùp. Chaïy tôùi choã "païc-kinh" thì xeá hoäp ñaõ bieán thaønh quaû baàu, boán con tuaán maõ ñaõ thaønh luõ chuoät. Giôø ñoù laïi heát ... xe buyùt môùi thaät laø aùc oân. Naøng ñaønh thaát theåu cuoác boä veà nhaø. Xieâm y tôi taû, thaân gaùi daäm tröôøng. Theâ thaûm voâ cuøng!
Nhöng chuyeän thaàn tieân xöa thöôøng coù haäu neân ñoâi haøi naøng Loï Lem khoâng hieän nguyeân hình thaønh ñoâi guoác moäc, maø cöù tieáp tuïc laø ñoâi haøi xinh ñeïp neân Hoaøng Töû coøn tìm ñöôïc naøng.
Truyeän thaàn tieân cuoái theá kyû hai möôi e raèng coù hoài keát cuoäc khoâng vui.
Coâ Loï Lem taân thôøi nhôø ñuõa thaàn Chuû Tòch maø ñoät ngoät coù xieâm y loäng laãy ñeå döï daï hoäi trong laâu ñaøi vaên chöông. Ham vui, queân giôø, khi chuoâng ñoàng hoà baùo nöûa ñeâm vang leân, Chuû tòch Vieân Linh hieän nguyeân hình thaønh con dôi, Chuû tòch Nhaâm hieän nguyeân hình thaønh con chuoät, naøng voäi co gioø chaïy thuïc maïng. Nhö coâ Loï Lem xöa, naøng trôû laïi nguyeân traïng raùch röôùi, taû tôi. Chieác vaùy loäng laãy nhaõn hieäu Thi Só bieán maát, caùi aùo choaøng dieâm duùa nhaõn hieäu Nhaø Vaên raùch te tua, maø caû ñeán caùi aùo loùt daày nhö mo cau nhaõn hieäu Tröôûng UÛy ban Nhaø Vaên Nöõ cuõng thuûng nhieàu loã, muoán tieâu tuøng. Ruùt kinh nghieäm ngöôøi xöa, coâ Loï Lem taân thôøi, tröôùc khi rôøi laâu ñaøi, ñaõ caån thaän neùm laïi moät chieác haøi.
Tieác thay chieác haøi nhaõn hieäu "Taïp hoïc" maø coâ trang troïng ñeå laïi aáy cuõng chòu chung soá phaän vôùi nhöõng xieâm aùo, muõ maõng phuø du. Noù khoâng chòu... vöôït thôøi gian, khoâng tröôøng toàn quaù nöûa ñeâm, khoâng chu toaøn nhieäm vuï môû ñöôøng cho coâ trôû laïi laâu ñaøi moät caùch huy hoaøng, nhö coâ kyø voïng.
Treân haønh lang laâu ñaøi Vaên Chöông, chieác haøi röïc rôõ laëng leõ hieän nguyeân hình thaønh chieác deùp Nhaät ñöùt quai!
Chuû Nhaân laâu ñaøi vaên chöông laø moät thaèng cha khoù tính. Thaáy chieác deùp Taïp Hoïc ñöùt quai naèm chình ình giöõa haønh lang, raát baån maét, haén ñi tìm Tröôûng UÛy ban nhaø Queùt doïn Kieàu Phong, sæ vaû moät traän tôi bôøi.
Vaø vì veä sinh chung, hoâm nay, laõo Cu-li kieâm Janitor- vaên- ngheä Kieàu Phong ñaønh baét ñaàu thuû tuïc toáng tieãn chieác deùp Taïp Hoïc ra thuøng raùc.

(Coøn tieáp)


KIEÀU PHONG