KIEÀU PHONG
Xin baùo tin vui cuøng khaùch aùi moä thi só Haø huyeàn Chi Ñaëng trí Hoaøn: nhaø thô khaû kính cuûa quí vò ñaõ bình phuïc, chæ coøn khaû naêng suy nghó vaãn laïng quaïng, vì chaøng chöa khoûi haún beänh... cuït ñaàu.
Tuy nhieân, nhö moät chieán só can tröôøng, nhaø thô ñaõ khaéc phuïc gian khoå, ngoài vaøo baøn vieát, tieáp tuïc coâng taùc cao quí, ñeïp ñeõ nhaát ñôøi chaøng: laøm thô tieáp tay coâ Taø Cuùc chöûi ruûa Kieàu Phong vaø cuï Voõ Phieán,
Thô chöûi Kieàu Phong xoaøng thoâi. Thô chöûi cuï Voõ Phieán môùi thaät xuaát saéc.
Nhö coâ Cuùc, oâng Hoaøn chöûi cuï laø doát, laø thieáu kieán thöùc. Vaø hôn haún coâ Cuùc, oâng söûa teân cuï thaønh Voû Heán, laïi chuïp muõ cuï laø... Vieät coäng.
OÂng TRÍ HOAØN huøng duõng söûa teân cuï laø Voû Heán, maø khoâng heà sôï bò Kieàu Phong söûa teân oâng thaønh...NGOÏC HOAØN, ñuû bieát oâng can tröôøng, ñôûm löôïc, thoâng minh ñeán möùc naøo. OÂng yù hôïp taâm ñaàu, xöùng ñoâi vöøa löùa vôùi "naøng thô" cuûa oâng quaù xaù quaø xa. Neáu naøng khoâng gaëp keùp môùi laøm thô hay hôn oâng, chaúng xí trai nhö oâng, chaéc naøng ñaõ chòu cuøng oâng saét caàm hoøa hieäp, vaø oâng ñaõ coù cuoäc soáng löùa ñoâi haïnh phuùc, ñaõ ñöôïc cuøng nhaân loaïi chaøo möøng taân thieân nieân kyû vôùi moät thaân xaùc toaøn veïn, cuõng coøn ñaàu, coøn oùc nhö ai, chöù ñaâu coù theâ thaûm theá naøy.
Cuï Voõ Phieán phaïm toäi gì ñaây? Laø moät thi só töï troïng vaø khieâm toán, Haø huyeàn Chi khoâng chòu tieát loä. Kieàu Phong phaûi hoûi thaêm "caùi giôùi vaên chöông löu vong caùc nôi haûi ngoaïi trong goùc Cali cuûa coâ Taø Cuùc" môùi bieát toäi aùc cuûa Voõ Phieán: cuï KHOÂNG vieát khen thô Haø huyeàn Chi!
OÂng thi só gaëp moät ñoäc giaû khoâng aùi moä mình, khoâng chòu thöôûng thöùc thô mình thì... ñuøng ñuøng noåi giaän, choàm leân ñaám ñaù tuùi buïi, chuïp ngay cho haén caùi muõ...Vieät coäng. Chuyeän quaùi dò côõ ñoù ñaâu ngôø laïi coù thaät. Moät con ngöôøi loá bòch, moät nhaân caùch bæ oåi côõ ñoù ñaâu ngôø laïi ñang coù maët treân ñôøi.
Thaáy moät nhaø thô say meâ, ngöôõng moä taùc phaåm cuûa chính mình ñeán ñoä... hung baïo nhö theá, Kieàu moã toø moø quaù. Ñang ñònh ñi tìm thô Haø thi só ñeå thöôûng thöùc thì nhaän ñöôïc caùi E-mail coù boán caâu thô baát huû, nhö ñaõ keå trong moät baøi tröôùc:
"Thuûy Phöôïng Hoaøng ôi Cuùc ñaõ taø...
Tình em thaém thieát töïa thu xa
Giaän anh em cöù vung göôm cheùm
Laáy soï chung tình ñeå caém hoa."
HAØ HUYEÀN CHI
Theo nguoàn tin thoâng thaïo töø goùc Cali cuûa coâ Taø Cuùc thì pheâ bình gia loãi laïc Thuûy phöôïng Hoaøng coi ñaây laø baøi thô gaây xuùc ñoäng kinh khuûng nhaát cuûa Theá kyû hai möôi. Ñoïc baøi thô laàn ñaàu, chöa heát moät caâu, coâ ñaõ rung caûm kòch lieät, ñaõ khoùc reù leân, roài nöùc nôû haøng giôø, toán ñeán baûy hoäp kleenex. Moät giai thoaïi nöõa ñang ñöôïc giôùi vaên chöông löu vong caùc nôi haûi ngoaïi baøn taùn xoân xao laø: Coù moät hoâm, coâ Cuùc daïi doät ñoïc nguyeân caû boán caâu, caûm ñoäng quaù chöøng chöøng, cöù khoùc hoaøi khoùc huûy. Caùc nhaø vaên nöõ nhö Tuùy Hoàng, Truøng Döông, Nhaõ Ca, Nguyeãn thò Hoaøng, Traàn moäng Tuù v.v... (nhöõng ngöôøi töøng bò coâ Cuùc cheâ bai hoaëc chöûi bôùi) thaáy theá ñaõ ñoäng loøng traéc aån, ñaønh taïm gaùc thuø rieâng, xuùm laïi doã daønh maõi coâ Tröôûng uûy ban cuûa caùc baø aáy môùi chòu nín.
Trong khi thô Haø huyeàn Chi gaây chaán ñoäng lôùn cho caùc pheâ bình gia ôû goùc Cali cuûa coâ Taø Cuùc nhö theá thì Kieàu moã laïi cöù thaáy noù dôû oøm, khoâi haøi. Caâu ñaàu voâ nghóa. Caâu thöù hai coù tí "thu xa", "thu gaàn" nghe xöa rích, xöa rang vaø cuõng... voâ nghóa noát. Roõ raøng loãi khoâng phaûi ôû thi taøi Haø huyeàn Chi, maø chæ vì Kieàu Phong phaøm phu tuïc töû khoâng coù "taâm thöùc thô" ñeå thöôûng thöùc ñaáy thoâi.
Keït quaù! Kieàu Phong ñònh ñem thô Haø huyeàn Chi ñeán cuï Voõ Phieán, baét cuï thöôûng thöùc, vieát baøi khen ngôïi, ñeå khoûi bò chöûi. Seõ giaûng cho cuï hieåu raèng maëc duø quyeàn yeâu, gheùt, thích hay khoâng thích laø quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi, ñöôïc hieán phaùp Hoa Kyø baûo veä... nhöng quyeàn thöôûng thöùc vaên thô thì khaùc haún, cuï ñöøng töôûng bôû, cuï maø khoâng chòu ca ngôïi thô Haø huyeàn Chi theo ñuùng ñöôøng loái thöôûng thöùc cuûa coâ Taø Cuùc, hay cuûa chính Haø thi só, thì cuï seõ bò chöûi ruûa tuïc tóu laém.
Nhöng thuyeát phuïc cuï baèng caùch naøo vôùi nhöõng vaàn thô "Cuùc ñaõ taø" naøy?
Baûo raèng thi taøi Haø huyeàn Chi baây giôø ñaõ xuoáng doác, nguï yù raèng tröôùc 75, thô chaøng khaù hôn nhieàu, cuï khoâng coù quyeàn boû qua thi nghieäp cuûa chaøng... thì can toäi xuùc phaïm Haø thi só hôi naëng. Haø thi só nghe ñöôïc, seõ giaän ñieân ngöôøi, seõ hung leân, chöûi nöõa, vaø moät sôùm moät chieàu, oâng Ñaëng trí Hoaøn seõ tuoân ra nhöõng vaàn thô tuïc taèn, thoâ bæ chaúng keùm gì vaên oâng Ñaëng vaên Nhaâm.
Khoâng noùi theá, ñeå maëc cuï Voõ Phieán thaåm ñònh thì cuï seõ... haõi huøng laém. Cuï seõ nghó: oâng thi só naøy, sau ngaøy maát nöôùc, coù moät thôøi gian daøi 25 naêm ñeå hoïc hoûi, taäp luyeän trau doài thi taøi, coù moái hôøn vong quoác ñeå nghieàn ngaãm cho nhaân caùch tröôûng thaønh, cho taâm hoàn lôùn daäy... theá maø baây giôø oång laøm thô nhö vaày thì... hôn moät phaàn tö theá kyû tröôùc, vaên chöông oång noù ra laøm sao? Sau khi suy luaän moät caùch laàm laãn, baát coâng theá roài, cuï seõ kinh hoaøng, seõ reùt laém, seõ heát daùm beùn maûng ñeán gaàn thô Haø huyeàn Chi. Kieàu Phong coù baét cuï ñi hoïc taäp muùt muøa, coù tra taán cuï raát daõ man, cuõng khoù hoøng cöôõng baùch cuï thöôûng thöùc thô chaøng.
Khoâng daùm nhôø Voõ Phieán, Kieàu Phong ñaønh lieàu maïng khen thô Haø huyeàn Chi, nhö quí vò ñaõ bieát.
Nhöng voán khoâng laø nhaø pheâ bình vaên hoïc coù baèng caáp, coù lai-saân haønh ngheà, coù caùi "taâm thöùc thô" to baèng caùi meït, raát chuyeân nghieäp nhö coâ Taø Cuùc, pheâ bình gia nhaûy duø Kieàu Phong ñaønh boû qua khoaûn vaên chöông, chæ ca ngôïi caùi phaàn... "lao ñoäng vinh quang" cuûa Haø thi só, chæ nhieät lieät taùn tuïng coâng trình "nhoài nheùt" cuûa thi só. Kieàu Phong ca ngôïi raèng: maát chöa tôùi nöûa ngaøy, nhaø thô tuoåi treân saùu boù, khoâng coøn phoáp phaùp, löïc löôõng nhö xöa, vaãn nheùt xong hai buùt hieäu cuûa "naøng thô" vaøo moät caâu thô ngaén tí teïo. Buùt hieäu em laø Taø Cuùc, laø Thuûy phöôïng Hoaøng thì "Thuûy Phöôïng Hoaøng ôi Cuùc ñaõ taø"! Goïn gheõ, ngon ô! Saùng taïo tinh vi, taøi tình ñeán theá thì thoâi. Thaûo naøo ngöôøi xöa ñaõ phaûi keâu leân: "Vaên nhö Taø Cuùc voâ tieàn Haùn. Thi ñaùo Huyeàn Chi thaát thònh Ñöôøng."
Ñoïc ñöôïc lôøi ca ngôïi aáy, Haø thi só nhaøo vaøo baøn vieát, boû aên boû nguû, saùng taùc caû traêm baøi thô chöûi Kieàu Phong ngay. Chaéc laø taïi Kieàu moã vuïng veà, vieát ca tuïng chaøng chöa "tôùi".
Thaáy theá, quí vò ñöøng voäi muûi loøng, caûm thöông cho soá phaän haåm hiu cuûa moät pheâ bình gia nhaûy duø. Cuï Voõ Phieán coøn xui xeûo hôn Kieàu Phong nhieàu. Trong cuoán "Vaên hoïc mieàn Nam - Thô", cuï vieát veà thi taøi Vieân Linh vôùi nhöõng lôøi ngôïi khen ñeïp ñeõ, chí tình. Nhöng Vieân Linh chaéc ñaõ quaù quen höôûng lôøi taâng boác buùa lôùn, ñao to cuûa em Taø Cuùc neân khoâng haøi loøng. Chaøng Vieân kòch lieät tieáp tay naøng Cuùc vieát baøi chöûi Voõ Phieán thaäm teä. Rieâng chaøng thì ra maët coâng khai chöûi cuï baèng baøi thô treân baùo Khôûi Haønh, nhuïc maï vaên chöông Voõ Phieán laø boï, laø doøi!
Cuï vaát vaû hôn Kieàu moã nhieàu.
CUÙC ÑAÕ MUØA
Thô Haø huyeàn Chi chöûi Kieàu Phong thì xoaøng, vì chaøng khoâng bieát laøm thô traøo phuùng, chæ bieát vieát tuïc tóu. Nhöng vaên chaøng thì raát laï, haøi höôùc kinh khuûng. Ñaây laø moät ñoaïn vaên cuûa thi só cuït ñaàu, ñoaïn vaên ñaõ laøm Ñaøo Nöông cöôøi boø leâ boø caøng:
"Ñoaïn thô Haø huyeàn Chi do haén (Kieàu Phong) trích daãn theo loái caét xeùn theâm bôùt kia, goàm 28 chöõ thì haén chæ AÊN CAÉP coù 10 chöõ, thay vì 11 chöõ/:
"Thuûy Phöôïng Hoaøng ôi cuùc ñaõ muøa" (Nguyeân baûn khôûi thuûy laø nhö theá/. Khoâng phaûi "cuùc ñaõ taø" nhö KHI IN TRONG CUOÁN ÑOÀNG THIEÁP TRANG 142.) Vaäy Maäu Binh (Haø huyeàn Chi) thaønh thaät xin loãi quyù ñoäc giaû, vaø TEÂN BAÁT LÖÔNG ÑAÏO VAÊN ñoù.
Caàn noùi theâm laø NAØNG THÔ cuûa HHC voán döõ nhö quaùi ñieåu vaø ngang nhö cua, neân taùc giaû ñaët cho caùi teân môùi: Thuûy Phöôïng Hoaøng. "Cuùc ñaõ muøa" thô hôn, duø chæ laø vaàn lôi. Khoâng hieåu teân giaùo ræ, vaên gian, voõ heøn kia coù taø yù gì maø töï vieát hoa chöõ "Cuùc ñaõ Taø" khoâng ñuùng vôùi nguyeân baûn cuûa HHC khi trích daãn?"
(Webpage cuûa Maäu Binh Haø Huyeàn Chi- Kieàu Phong trích daãn khoâng caét xeùn theâm bôùt hay... ñaïo vaên!)
Ñoaïn vaên hôn möôøi doøng, chöa kín moät trang, ñaõ bieåu dieãn khaù ñaày ñuû nhöõng neùt dò thöôøng trong vaên taøi cuûa Haø thi só.
Tröôùc heát, gioáng heät Ñaëng vaên Nhaâm, Nguyeãn taø Cuùc, oâng Ñaëng trí Hoaøn cuõng chöa raønh chöõ Quoác ngöõ. OÅng khoâng hieåu nghóa töø "ñaïo vaên". Caâu treân, oâng vieát "haén TRÍCH DAÃN", caâu döôùi oâng hoâ hoaùn: "haén chæ AÊN CAÉP coù 10 chöõ", theá laø theá naøo?
OÂng Hoaøn. OÂng laøm ôn ngoài xuoáng caïnh oâng Nhaâm vaø "Naøng thô" cuûa oâng, chaêm chuù nghe toâi giaûng ñaây:
"Trích daãn" khoâng phaûi laø "ñaïo vaên". Ngöôøi trích daãn luoân luoân neâu roõ teân taùc giaû. Ñaïo vaên laø choâm vaên thô ngöôøi khaùc, kyù teân mình. OÂng yeân trí ñi, trong giôùi vaên chöông löu vong caùc nôi haûi ngoaïi khaép theá giôùi vaø khaép vuõ truï, oâng laø taùc giaû coù raát ít hy voïng trôû thaønh naïn nhaân cuûa moät vuï ñaïo vaên. Vaên, thô oâng nhö theá, boá ñöùa naøo daùm aên caép. Taøi heøn söùc moïn nhö caäu Hoà coâng Taâm maø cuõng khoâng theøm aên caép thô oâng. Khi caàn aùp-lai caùi job laøm soï chung tình cho Ñaøo Nöông, caäu cuõng saùng taùc laáy moät baøi thô, lôøi leõ kín ñaùo, teá nhò, khoâng soã saøng, thoâ keäch nhö thô oâng. Ñaøo Nöông hieåu yù töù thaâm traàm cuûa caäu, raát caûm ñoäng, vaø caäu Taâm ñaõ baét ñöôïc job thôm. Hieän nay, caùi soï chung tình thöù hai cuûa nhaân loaïi, troâng raát ñaàn ñoän nhöng khoâng gôùm ghieác nhö caùi soï chung tình thöù nhaát, ñaõ ñöôïc naèm laên loùc ñaâu ñoù trong reùt- rum cuûa naøng.
Ñoïc caâu vaên "Ñoaïn thô Haø huyeàn Chi do haén trích daãn theo loái caét xeùn theâm bôùt kia, goàm 28 chöõ thì haén chæ aên caép coù 10 chöõ, thay vì 11 chöõ..." KP chaúng hieåu oâng ñònh noùi gì, sao KP ñang "trích daãn" laïi hoùa ra "aên caép" 10 chöõ, "thay vì" 11 chöõ? 10 chöõ naøo? 11 chöõ naøo? AÊn caép laøm caùi gioáng gì?
OÂng Trí Hoaøn, neáu ñoaïn thô KP trích daãn coù caâu, chöõ naøo sai, oâng cöù cho bieát, hoaëc göûi cho KP moät baûn ñuùng nhaát, KP saün saøng bình laïi thô oâng töø ñaàu. Cöù thö thaû, bình tónh maø vieát, ñöøng laät ñaät, cuoáng cuoàng nhö ngöôøi noùi líu löôõi, khoù hieåu laém.
Caâu vaên hay nhaát, ñem laïi nguoàn vui lôùn nhaát cho toøa soaïn Saøigoøn Nhoû laø caâu naøy: "Thuûy Phöôïng Hoaøng ôi CUÙC ÑAÕ MUØA" (Nguyeân baûn khôûi thuûy laø nhö theá. Khoâng phaûi "cuùc ñaõ taø" nhö..."
Ñoïc tôùi ñaây, ai naáy hoài hoäp, töôûng caâu sau seõ laø "nhö... laõo Kieàu Phong xuyeân taïc" hoaëc "nhö ... teân Kieàu Phong bòa ñaët", nhöng khoâng, oâng Hoaøn tieáp: "cuùc ñaõ taø NHÖ KHI IN TRONG CUOÁN ÑOÀNG THIEÁP TRANG 142".
Hoùa ra, "cuùc ñaõ taø" chính laø saùng taùc phaåm cuûa HHC, coù ai theâm bôùt gì ñaâu. "cuùc ñaõ muøa" laø nguyeân thuûy, thì "cuùc ñaõ taø" ñeán sau laø söï caûi tieán, hoaøn chænh. Kieàu Phong trích daãn caâu thô môùi nhaát, ñaõ caûi tieán, ñaõ hoaøn chænh theo yù oâng. Sao laïi keâu ca?
Chaéc thaáy "cuùc ñaõ taø" bò cheá gieãu quaù, thi só cuït ñaàu ñaâm reùt, chaøng ñaønh quay laïi caâu thô "nguyeân thuûy": "Thuûy Phöôïng Hoaøng ôi cuùc ñaõ ...MUØA". Vaø chaøng nhuõn nhaën töï khen chöõ nghóa cuûa chaøng nhö sau: "Cuùc ñaõ muøa thô hôn, duø chæ laø vaàn lôi".
Vôùi Kieàu Phong, "muøa" hay "taø" thì cuõng vaäy, cuõng tieáu laâm nhö nhau. Tuy nhieân, tuyeät ñoái toân troïng söï choïn löïa cuûa nhaø thô, töø nay Kieàu moã seõ hoan hæ nhaát trí vôùi oâng veà caùi vuï "cuùc ñaõ muøa". Ba caâu thô sau, khoâng thaáy thi só caûi chính gì, chaéc laø ñuùng nguyeân baûn. Vaäy thì baøi thô ñuùng nhaát, haïp yù taùc giaû nhaát seõ môû ñaàu baèng hai caâu theá naøy:
Thuûy Phöôïng Hoaøng ôi cuùc ñaõ MUØA
Tình em thaém thieát töïa thu XA
Kieàu Phong raát doát veà thô, thaáy thi phuù nhö vaäy laø ñaõ phuïc laên keành. Nhöng Ñaøo Nöông laïi khoâng chòu.
Voán coù caûm tình ñaëc bieät vôùi caùc thi só, naøng raát aùi ngaïi cho hoaøn caûnh cuûa Haø Huyeàn Chi. Naøng baûo neáu caâu thô voâ nghóa thì cuõng neân cöùu laáy caùi... vaàn. Vaàn voø yeáu keùm, caâu thô laïi voâ nghóa nhö theá thì toäi nghieäp cho nhaø thô quaù. Bieát khoâng theå ñoøi hoûi hôn ôû moät thi só saùng taùc trong tình traïng cuït ñaàu, Ñaøo Nöông naên næ laõo Cao Taàn doåm söûa giuøm thô Haø Huyeàn Chi.
Ngöôøi xöa baûy böôùc thaønh thô, chaøng Cao Taàn doåm ngaøy nay xaùch xe chaïy muø mòt gaàn baûy traêm "mai" môùi xì ra ñöôïc boán caâu thô nhö sau:
Taïi sao khoâng "thu xöa" maø laïi "thu mua"? Taïi sao khoâng "giaõ cua", "röûa cua" maø laïi "taém cua"? Muoán bieát yù nghóa thaâm saâu, söï ñaéc ñòa kinh khuûng cuûa nhöõng töø "thu mua", "taém cua" cuøng laø tieán trình saùng taùc baøi thô baát huû naøy, xin ñoïc hoài sau seõ roõ.
KIEÀU PHONG